11.04.2019   1161 Görüntülenme   İLK YARDIM BİLGİSİ   0 Yorum  

A- YARANIN TARİFİ

Herhangibir nedenle, deri ve deri altı dokularının bütünlüğünün bozularak eksilmesi veya harap olmasına yara denir.

Yara denince akla önce deri bütünlüğünde bozulma gelmektedir. Deri ve deri altı dokularının kesilmesi, yırtılması, delinmesi ve ezilmesi gibi. Fakatderi bütünlüğü bozulmadığı halde, deri altındaki dokularda, hatta iç organlarda yaralanmalar meydana gelebilir.

Yaralar, yaranın görünümüne, yarayı meydana getiren etkenin temizliğine ve kirlenmiş olmasına göre sınıflandırılır.

Kazalar açısından yara çeşitleri şunlardır:

a) Ezik Yaralar

Künt cisimlere meydana gelen yaralanmadır. Dokularda yırtılma meydana gelebilir. Yaranın her tarafındaki harabiyet aynı oranda değildir. Yara kenarları düzensizdir. Kanama vardır. Yara içerisinde ölü doku ve yabancı cisim vardır. Mikropla kirlenmeye açık, bir yara türüdür. Bu yaralar tetanoz ve gazlı gangrene sebep olabilirler. Yara açık veya kapalı olabilir.

Şekil : Ezik Yara

 

b) Batıcı ve Delici Yaralar

Genellikle sivri uçlu ve kesici cisimlerle meydana gelir. Yaranın genişliği ve derinliği cismin özelliğine göre değişir. Bu derinlik iç organlara kadar ulaşabilir. Delinme sırasında damar, sinir ve kaslar kesilebileceği için kanama ve felçler açısından önem taşır. Derin yaralarda mikroplar kolayca yerleşebilir.

Şekil : Batıcı ve Delici Yara

 

c) Kesik Yaralar

Özellikle kesici cisimlerle meydana gelen yaralardır. Ağrılı ve kanamalıdır. Yara kenarları düzenli uzun ve yüzeyseldir. Damarlar ve sinirler vücut eksenine paralel seyrederler. Vücut eksenine dik olarak seyreden yaralarda daha çok damar ve sinir harabiyete uğrar. Yaranın yönü vücut eksenine dik veya paralel olması bu nedenle önem taşımaktadır.

Şekil : Kesik Yara

 

d) Diğer Yaralar

Herhangi bir kaza sırasında kazazedenin çeşitli yerlerine yukarıdaki yaraların hepsi bir arada görülbli Bundan başka, ateşli silahlar yaralanmalar, hayvan ısırıkları sonucu oluşan yaralanmalar, yanık yaraları gibi deri bütünlüğünü bozan, yara çeşitleri de vardır.

 

C- YARALANMALARDA İLK YARDIM VE YARALARIN SARILMASI

a) Yaralanmalarda ilk yardım ilkeleri:

Yaralanmalarda ilk yardım uygularken göz önünde tutulacak ilkeler şunardır:

- Yaralıyı yaralıyıcı faktörden uzaklaştırmak. (Bunu uygularken başka yaralanmalara sebep olacak davranışlardan kaçınmak gerekir.)

- Yarayı ve yaralıyı dış etkenlerden korumak (soğuk, sıcak ve mikroplardan korumak gibi)

- Yaralanma sonucu oluşan ve oluşabilecek kanamaya ve şoka engel olmak,

- Yaralı organı tesbit edip istirahate almak,

- Kazazedeye yara durumuna göre uygun pozisyon aldırmak ve bu pozisyonda sevk etmek,

- Bunlardan başka ilk yardımın gerekli diğer ilkeleri göz önüne alınmalıdır.

 

b) Yaraların pansumanı ve sarılması:

Pansuman, yaranın çeşidine ve önemine göre tıbbi bilgi gerektiren bir uygulamadır. Yaraların asıl pansumanı sağlık personeli tarafından, sağlık kuruluşunda yapılmalıdır.

Kaza yerinde ilk yardımcı, geçici pansumanı ve yaranın sarılmasını aşağıdaki gibi uygulamalıdır:

- Kazazedeye, geçici pansuman yapılacak pozisyon aldırılır.

- Kazazedenin elbiselerinin, pansumana engel teşkil etmemesi sağlanır.

- Varsa kanama durdurulur.

- Yara çevresi tentürdiot, mersol gibi mikrop öldürücü sıvı ile temizlenir. (Yaranın üzerine asla sürülmez.)

- Yara üzerine hiçbir şey sürülmez, dökülmez.

- Yara temiz, steril tampon veya gazlı bezle kapatılarak sarılır. Yara içine batmış yabancı cisim varsa yerinden çıkarılmadan kenarları yastıklanarak durumu korunur ve sarılır.

- Kesik yara kenarları birbirine yaklaştırılarak sarılır.

- Yaralı organ istirahate alınır.

- Yaranın oluşu ve zamanı kaydedilerek, sağlık personeli bilgilendirilir.

Şekil : Yaranın Sarılması

 

Kopan organın nakledilmesi:

Yaranın üzeri kapatılıp kanama durdurulduktan sonra kopan organ temiz bir şekilde sargı bezi ile sarılır. Su geçirmeyen plastik bir torbaya konur. Bu torba da içinde buz bulunan bir başka plastik torbaya konularak yaralı 6-8 saate kadar sağlık kuruluşuna sevk edilirse kopan organ yerine dikilir.

Şekil : Trafik kazalarında en çok yara alan vücut bölgeleri