Yaralı Taşıma Metodları
14.05.2019 8116 Görüntülenme İLK YARDIM BİLGİSİ 0 Yorum
A- YARALININ KENDİ KENDİNE GİTMESİ
Yaralının, kaza yerinden ilk yardım yapılmak üzere daha emin bir yere taşınması gereklidir. Eğer yaralı uygun görülürse ve yarası hafifse kendi kendine gidebilir. Ancak yaralının iyi değerlendirmesi gerekir. Çünkü, baş yaralanması ve iç kanamalar hafif görülebilir. Biraz sonra durum birden ağırlaşabilir.
B- BAŞKALARI YARDIMI İLE TAŞIMA METODLARI
a- Bir kişi ile taşıma:
1- Yaralıya destek olma
İlk yardımcı yaralının yarasız tarafına geçer. Yaralının koluna boynundan aşırarak bileğinden tutar. İlk yardımcı diğer eliyle yaralının belinden kavrar. Birlikte yürürler.
2- Sırtta taşıma
Yaralı, ilk yardımcının sırtında taşınır. İlk yardımcı yaralıyı omzuna alır. Bir eliyle bileğinden ve bacaklarından tutar. İlk yardımcının bir eli boşta kaldığı için emin bir taşıma yapabilir. İlk yardımcı iki eliyle de yaralıyı tutabilir.
3- İtfaiyeci metodu
Şekil : İtfaiyeci metodu ile yaralı taşıma
İlk yardımcı, yaralıyı omzuna şu şekilde alır:
- Yaralı yüzü koyun yatırılır.
- İlk yardımcı sağ dizi üstüne çöker.
- Yaralının koltuk altlarından kolların geçirerek yaralının belinde kenetler.
- Yaralıyı ayağa kaldırır.
- Sağ kolunu, yaralının belinden, sol elini, yaralının sağ bileğinden tutar.
- İlk yardımcı yaralının altına doğru eğilir.
- İlk yardımcı sağ kolunu yaralının bacağı arasına sokrak kavrar.
- Yaralının sağ bileğini sol eliyle tutmaya devam eder.
- Yaralıyı yarı yatış pozisyonda sırtına alır.
4- Sürünme metodu
Bu metod, baygın ve ağır yaralıyı taşımak için uygulanır.
- Yaralı sırt üstü yatırılır.
- Yaralının bilekleri birbirine bağlanır.
- İlk yardımcı yüzünü yaralıya getirerek kollar arasına başını boynuna kadar sokar.
- İlk yardımcı dizleri ve elleri üzerinde yürüyerek yaralıyı taşır.
5- Geriye taşıma (geri geri taşıma)
İlk yardımcı, yaralıyı kaza yerinden uzaklaştırırken ve merdivenden indirirerek hasarlı otodan çıkarılırken uygulanır.
- Yaralı sırt üstü yatırılır.
- İlk yardımcı yaralının koltuk altlarından kollarını geçirir.
- Elbisesinden veya bükük kolun bileğinden tutar.
- Yaralının başını göğse yaslar.
- Yan dönerek yaralıyı geriye çeker.
b- İki kişi ile taşıma:
1- İki el üzerinde taşıma:
- Bilinci yerinde olmayan yaralı bu şekilde taşınır.
- İki ilk yardımcı yüz yüze gelirler.
- Yaralının iki tarafında dururlar.
- Diz çökerler, elleri ile yaralının sırtından tutarlar. Kollar arkada bağlanır.
- Yaralı, tutunur.
- İlk yardımcıların diğer elleri, yaralının diz altında kenetlenir. Ayağa kalkarak yaralıyı taşırlar.
Şekil : Yaralının iki el ile taşınması
Şekil : Tezkereci metodu ile yaralı taşıma
2- Tezkereci metodu:
- Yaralı sırt üstü yatırılır.
- İlk yardımcı ellerini yaralının koltuk altlarından geçirir. Yaralının göğsünden kenetler.
- İkinci ilk yardımcı yaralının bacakları arasına girer, diz altlarından tutar.
- Ayağa kalkarak yaralıyı taşırlar.
3- Dört el üzerinde taşıma:
Bilinci yerinde olan yaralılar için uygun taşıma metodudur.
- İlk yardımcılar yüz yüze gelerek birbirinin elleri ile bileklerinden tutarlar.
- Dört elden oluşan iskemle meydana getirirler.
Şekil : Dört el bağlanarak yaralı taşınması
- İlk yardımcılar diz çökerler.
- Yaralı eller üstüne oturur. Elleri ile ilk yardımcıların omuzlarından tutar.
- İlk yardımcılar ayağa kalkarlar.
- Yaralıyı taşırlar.
C- ARAÇLARLA TAŞIMA
a) Sedye ile yaralı taşıma:
Yaralıların taşınmasında sedye tercih edilir. Bir veya iki ilk yardımcı ile yaralı taşıma, sedye ile yaralı taşımada güçlük çekilen yerler ve şartlar için uygulanır.
İlk yardım ekibinin yeteri kadar sedyesi olmalıdır. Sedyenin olmadığı durumlarda yapay sedyeler kullanılır. Bunlara uydurma sedyeler de denir. Bu sedyeler çevre imkanlarının değerlendirilmesiyle yapılır.
Nelerden nasıl sedye yapılabilir?
- Bir veya birden fzla ceketin düğmeleri iliklenir. Ters yüz edilir. Kollardan iki sırık geçirilir arasına geniş tahta konabilir.
- Çuval veya torbaların uçlaı delinir. İki sırık geçirilir. Araya tahta konabilir.
- İki sırık arasında aralıklı bağlanmış sargılar veya kaşkol gibi malzemeler.
- Battaniye, kilim, muşamba, çarşaf gibi malzemeler katlanır. arasına iki sırık geçirilir ve sedyeye dönüştürülür. Bu malzemeler, sırıksız da kullanılır.
- Geniş ve uzun tahtalar, kapı, merdiven, örgülü hasır ve bunun gibi malzemeler sedye olarak kullanılabilir.
b- Yaralıyı sedyeye alma:
Yaralı sedyeye en iyi üç ilk yardımcı ile alınır. Ancak iki kişi ile de yaralı fazla hareket ettirilmeden sedyeye alınabilir. Sedye ile taşıma için de zaten iki ilk yardımcıya ihtiyaç vardır.
1- İki ilk yardımcı ile sedyeye alma:
Biri yaralının baş ve sırt diğeri ise kalça ve bacaklarından kavrar. Yaralıyı birlikte kaldırırlar, sedyeye koyarlar.
3- Dört kişi ile sedyeye alma:
Üç kişi yaralıyı kaldırırken, dördüncü kişi sedyeyi yaralının altına sürer.
Şekil : Yaralının sedyeye konması
Sedyeye alınan yaralı, yarasına ve genel sağlık durumuna göre uygun pozisyonda taşınır. Yaralı ayakları istikametinde taşınır. Merdivenden çıkarma, bacakları yaralı kişiyi, aşağı doğru taşıma ve cankurtarana yükleme durumlarında yaralı başı istikametinde taşınır.
c- Cankurtaranlar ve toplu yaralı taşıma
Cankurtaranlar özel olarak yaralı taşıma aracıdır. İlk yardım, cankurtaran içinde tıbbi tedavinin yapılacağı sağlık kuruluşuna kadar devam eder.
Cankurtaran olarak helikopter, uçak, tren ve vapur da kullanılır. Yaralı sayısının çok olması halinde oto cankurtaran dışında her türlü taşıma aracı cankurtarana dönüştürülür. Böyle araçlara emprovize cankurtaran denir.
Cankurtaranlar 1-2-4 ve 8 yaralı taşıyabilecek şekilde ranza sistemi ile donatılmıştır. Cankurtarana sedyeler tesbit edilerek öne-arkaya, sağa ve sola sedyenin kayması önlenir. Çok yaralı taşıyan cankurtaranlara yaralı yükleme ve boşaltma belli bir kurala göre yapılır.
Özellikle helikopter ve uçak cankurtaranlar, taşımada çabukluk sağlarlar. 1. derece öncelikli yaralar çok hızlı bir cankurtaran hizmeti gerektirir.
Tren, uçak ve gemi gibi çokhızlı bir cankurtaranlarda acil bakım ve tedavi hizmetleri taşıma esnasında gerçekleştirilir. Bu araçlar, özellikle şehirlerarası mesafelerde kullanılır.